‘Ο απώτερος σκοπός των Ελληνικών προγραμμάτων στήριξης ήταν η προστασία και η ακεραιότητα του ευρώ και η επαναφορά της οικονομικής σταθερότητας της Ελλάδας’. Με αυτά τα λόγια ξεκινάει την αξιολόγηση της η έκθεση που συντάχθηκε από το ανεξάρτητο επιτελείο του πρώην επιτρόπου Χοακίν Αλμούνια για τα τρία προγράμματα στήριξης της Ελλάδας.
Η απολογιστική όπως αναφέρεται έκθεση, παρουσιάστηκε στις 11 Ιουνίου από το επιτελείου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM) με σκοπό να εξηγήσει τι πέτυχαν και τι δεν κατάφεραν να πετύχουν τα προγράμματα στήριξης.
Η έκθεση αναφέρει ότι με τα προγράμματα η Ελλάδα πέτυχε να αποφύγει την έξοδο από την ευρωζώνη και την αποκατάσταση της χρηματοοικονομικής της σταθερότητας αλλά με σημαντικό οικονομικό και κοινωνικό κόστος. Μέσω των προγραμμάτων του EFSF και του ESM η χώρα μας πέτυχε την δημοσιονομική σταθερότητα προς κόστος όμως της ανάπτυξης και της μακροπρόθεσμης οικονομικής ευμάρειας.
Οι μεταρρυθμίσεις περιορίστηκαν σε δημοσιονομικά οφέλη και όχι σε επαρκείς παρεμβάσεις στην αγορά προϊόντων με σκοπό την γρήγορη επιτάχυνση της οικονομικής δραστηριότητας. Η έκθεση αναφέρει ότι η ανθεκτικότητα στο οικονομικό σοκ βελτιώθηκε, αλλά οι προοπτικές μακροπρόθεσμης ανάπτυξης είναι συγκρατημένες λόγω της αργής αύξησης της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας καθώς και της ελλιπούς εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων.
Οι αλλαγές στην αγορά εργασίας δεν έχουν βελτιώσει σημαντικά την εισοδηματική ανισότητα η οποία και παραμένει πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Τα συνολικά ποσοστά φτώχειας και ανεργίας παρέμειναν σχετικά υψηλά λόγω των αναποτελεσματικών ή περιορισμένων μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας.
Ο πρώην επίτροπος αναφέρει στην έκθεση του για τα ‘λάθη’ του προγράμματος όπως το γεγονός ότι βελτιώθηκε η βιωσιμότητα του χρέους ειδικά μετά τον χαμηλότοκο δανεισμό του ESM αλλά δεν αποκαταστάθηκε πλήρως. Η αξιολόγηση επισημαίνει ότι η δημοσιονομική εξυγίανση υπονόμευσε τον ρυθμό ανάπτυξης που ήταν απαραίτητος για μία σημαντική μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ. Υπάρχει ενδεχόμενο με μια υποτονική ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια ή και τυχόν αυξήσεις των επιτοκίων να καταγράψουμε περαιτέρω επιδείνωση του λόγο χρέους προς ΑΕΠ.
Τέλος ο πρώην επίτροπος αναφέρει ότι κατά την διάρκεια του προγράμματος του ESM παρουσιάστηκαν σημαντικές διαφωνίες για τη βιωσιμότητα του χρέους μεταξύ των θεσμικών οργάνων, οι οποίες αποκάλυψαν την εγγενή σύγκρουση μεταξύ βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων προοπτικών επίλυσης κρίσεων. Επιπλέον τα θεσμικά όργανα απέτυχαν να κατανοήσουν πλήρως τις βασικές αιτίες της αδύναμης ιδιοκτησίας των προγραμμάτων από τις εγχώριες αρχές εφαρμογής τους αλλά και να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά την ανάγκη και το όφελος των προγραμμάτων στο Ελληνικό κοινό.
Την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε μία ακόμα επιτυχημένη έξοδο της χώρας μας στις διεθνής αγορές με 10ετές ομόλογο. Η Ελλάδα άντλησε 3 δις ευρώ με απόδοση 1,56% με προσφορές που άγγιξαν τα 17 δις ευρώ. Η προηγούμενη έκδοση 10ετούς ήταν τον Μάρτιο 2019 με απόδοση 3,875%. Η βελτίωση στις αποδόσεις των ομολόγων καταδεικνύει την εμπιστοσύνη που δείχνει η αγορά στην χώρα μας υποβοηθούμενη από τις αποφάσεις της ΕΕ αλλά και της ΕΚΤ για σημαντική βοήθεια στα κράτη μέλη.
Το παραπάνω ποσό αυξάνει τα διαθέσιμα της χώρας για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της πανδημίας. Σε αυτά τα διαθέσιμα θα προστεθούν άλλα 748 εκατ. ευρώ που αποφάσισε να απελευθερώσει το τελευταίο Eurogroup ως επιστροφή των κερδών των Ελληνικών ομολόγων που διακρατούνται από τα κράτη της ΕΕ. Τα θετικά σχόλια του τελευταίου Eurogroup για τη χώρα μας καταγράφηκαν και στην επίσημη ανακοίνωση στην οποία η ΕΕ αναγνωρίζει τις μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις αλλά και την επιτυχή αντιμετώπιση της κρίσης.
Το επόμενο μεγάλο στοίχημα για το οικονομικό επιτελείο είναι η σύνταξη και υποβολή αξιόπιστου και αποτελεσματικού σχεδίου δράσης μέχρι τον Οκτώβριο για να απελευθερωθούν τα 32 δις της Ευρωπαϊκής βοήθειας που αντιστοιχούν στην χώρα μας για την αντιμετώπιση των συνεπειών του Covid-19. Το οικονομικό επιτελείο της χώρας έχει επιλέξει την επιτροπή Πισσαρίδη (οικονομολόγος βραβευμένος με Νόμπελ Οικονομίας 2010) να αναλάβει την εκπόνηση του αναπτυξιακού σχεδίου για την Ελλάδα.
Η σύσταση της επιτροπής με διεθνώς αναγνωρισμένους επιστήμονες εγγυάται την ανάπτυξη αξιόλογου σχεδίου. Τα πολλαπλασιαστικά οφέλη για το ΑΕΠ της χώρας από αυτή τη βοήθεια είναι και σημαντικά και μακροχρόνια. Αρκεί να επιλέξουμε τις βέλτιστες οικονομικές λύσεις για όλους μας.
Οι εξειδικευμένοι Σύμβουλοι επιχειρήσεων της Financial Factor Consulting με την πολυετή εμπειρία τους βρίσκονται πάντα δίπλα στην Ελληνική επιχείρηση υποστηρίζοντας την σε όλα της τα σχέδια, ανεξαρτήτως μεγέθους, είτε αφορούν την καθημερινότητα της είτε την Στρατηγική της στόχευση.
Επιμέλεια Δονάτος Ι. Πετράτος
Financial Factor Consulting
Τμήμα Αναλύσεων