με τον κεντρικό Τραπεζίτη με θέμα την εξυγίανση του Τραπεζικού συστήματος από τα Μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγματα, κοινώς τα κόκκινα δάνεια.
Για να υπενθυμίσουμε στους αναγνώστες μας την τρέχουσα κατάσταση των ΜΕΑ και σε συνέχεια των δύο αναφορών που είχαμε κάνει (03.12.18 – Επισκόπηση χρηματοπιστωτικού συστήματος και πρόταση μείωσης ΜΕΑ Ι & ΙΙ), η εικόνα που έχουμε αυτή την στιγμή είναι η κάτωθι:
          • Σύνολο Ανοιγμάτων (δανείων): 175 δις ευρώ
          • Εξυπηρετούμενα Ανοίγματα: 92 δις ευρώ
          • Ποσοστό Εξυπηρετούμενων: 52.3%
          • Μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγματα: 83 δις ευρώ
          • Ποσοστό Μη Εξυπηρετούμενων: 47,7%
Τον Νοέμβριο 2018 η Τράπεζα της Ελλάδος είχε υποβάλει προς την Κυβέρνηση και την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών το σχέδιο της για δραστική μείωση των ΜΕΑ. Συνοπτικά το εν λόγω σχέδιο προέβλεπε την μεταβίβαση σημαντικού μέρους των ΜΕΑ, περίπου 40 δις ευρώ, μαζί με μέρος της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης που είναι εγγεγραμμένη στους ισολογισμούς των τραπεζών σε ένα Όχημα Ειδικού Σκοπού (Special Purpose Vehicle) το οποίο θα αναλάμβανε και την διαχείριση τους. Τα δάνεια θα μεταβιβάζονταν στην αξία ισολογισμού (μετά από προβλέψεις) μαζί με το ποσό της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης ύψους 7,4 δις ευρώ που θα αντιστοιχούσε σε κάλυψη πρόσθετων ζημιών, ώστε οι αποτιμήσεις των εν λόγω δανείων να προσεγγίζουν τις τιμές της αγοράς. Τέλος για την κάλυψη του τιμήματος της μεταβίβασης, το Όχημα Ειδικού Σκοπού θα προχωρούσε σε έκδοση τιτλοποίησης (securitization), που θα καλυπτόταν από τις τράπεζες (με συμμετοχή εκάστης που δεν θα υπερβαίνει το 20%), τους ιδιώτες επενδυτές και το Eλληνικό Δημόσιο.
Τον Δεκέμβριο του 2018, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) συνέταξε και υπέβαλε προς διαβούλευση ένα δικό του σχέδιο εξυγίανσης των προβληματικών δανείων. Η πρόταση βασίζεται στην δημιουργία Εταιρειών Εδικού Σκοπού (Asset Protection Schemes) σύμφωνα με το Ιταλικό μοντέλο, που θα ιδρύσουν οι Τράπεζες. Σε αυτές θα μεταβιβαστούν ΜΕΑ ύψους 15-20 δις ευρώ. Τα δάνεια θα τιτλοποιηθούν για να πουληθούν σε επενδυτές, συνοδευόμενα από κρατικές εγγυήσεις. Μέσω αυτών, το Δημόσιο θα εγγυάται το μεγαλύτερο μέρος της διαφοράς μεταξύ των προβλέψεων που καλύπτουν τα δάνεια και της τιμής αγοράς στην οποία θα αγοραστούν, προκειμένου να περιοριστεί δραστικά η ζημιά για τις τράπεζες. Οι εγγυήσεις μπορεί να φτάσουν στα 5-6 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με το παραπάνω σχέδιο και τις εκτιμήσεις του ΤΧΣ αν η ποιότητα του χαρτοφυλακίου NPLs που θα μεταβιβαστεί στο APS κριθεί επενδυτικά ελκυστική από τους διεθνείς επενδυτές, τότε η κρατική εγγύηση δεν θα χρησιμοποιηθεί, αποτελώντας απλά πρόσθετη ασφάλεια για τους επενδυτές. Επιπλέον το σχέδιο του ΤΧΣ περιορίζει στο ελάχιστο τις επιπτώσεις στους ισολογισμούς των τραπεζών και την πιθανότητα επανακεφαλαιοποίησης τους.
Και τα δύο παραπάνω σχέδια απαιτούν λιγότερες ή περισσότερες νομοθετικές παρεμβάσεις οι οποίες με την τρέχουσα προεκλογική πολιτική κατάσταση που βρίσκεται η χώρα, θα είναι δύσκολο έως αδύνατο να κατατεθούν και ψηφιστούν έγκαιρα. Επιπλέον η πρόταση του ΤΧΣ απαιτεί και την έγκριση της DGComp, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού ότι δεν αποτελεί κρατική ενίσχυση πράγμα που απαγορεύεται από την επιτροπή. Τέλος κλειδί για το Ιταλικό μοντέλο ή APS είναι το rating δηλαδή η βαθμολογία που θα λάβουν τα προβληματικά δάνεια και ανοίγματα που θα ενταχθούν στον μηχανισμό της τιτλοποίησης και κατά πόσο θα είναι ελκυστικά για τους ιδιώτες επενδυτές. Θα πρέπει να λάβουμε όμως υπόψη μας ότι όσο υψηλότερη είναι η απόδοση των τιτλοποιημένων δανείων τόσο μεγαλύτερο το κόστος για τις εταιρείες διαχείρισης και κατά επέκταση για τις τράπεζες.
Η συζήτηση των δύο επικεφαλής της οικονομικής πολιτικής της χώρας, της δημοσιονομικής από τον ΥΠΟΙΚ και της χρηματοοικονομικής από τον Κεντρικό Τραπεζίτη, εκτιμούμε ότι κυμάνθηκε στην αξιολόγηση των δύο παραπάνω σχεδίων και στην εκτίμηση αποδοχής τους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις αγορές.
Η εξυγίανση των προβληματικών δανείων αποτελεί έναν ανυπέρβλητο σκόπελο στην ανάπτυξη του τραπεζικού μας συστήματος και στην επάνοδο του σε υγιή βάση με δυνατότητα χρηματοδότησης της οικονομίας μας. Ταυτόχρονα αποτελεί και σημαντική ευκαιρία για τις τράπεζες να ‘καθαρίσουν΄ τους ισολογισμούς τους και να περάσουν με επιτυχία σε μια νέα εποχή. Ο νέος νόμος για την προστασία των δανειοληπτών που αναμένεται να αντικαταστήσει τον προηγούμενο νόμο Κατσέλη, έχει λάβει υπόψη του και τις αιτιάσεις του τραπεζικού συστήματος σε αντίθεση με τον προηγούμενο νόμο χωρίς να παραβλέπει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν ακόμα οι δανειολήπτες. Χρειάζεται όμως ξεκαθάρισμα του τοπίου και ενίσχυση των υγιών δανειοληπτών και επιχειρήσεων.
Η γνώμη μας σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία που δημοσιοποιούνται από την αγορά, είναι ότι υπάρχει χρηματοδότηση για υγιείς και με βιώσιμο σχέδιο επιχειρήσεις. Η σύνταξη επιχειρηματικού πλάνου και η επαγγελματική βοήθεια μπορεί να επιτύχει την χρηματοδότηση ακόμα και σε τέτοιες δύσκολες εποχές.
Οι εξειδικευμένοι Σύμβουλοι επιχειρήσεων της Financial Factor Consulting με την πολυετή εμπειρία τους βρίσκονται πάντα δίπλα στην Ελληνική επιχείρηση υποστηρίζοντας την σε όλα της τα σχέδια, ανεξαρτήτως μεγέθους, είτε αφορούν την καθημερινότητα της είτε την Στρατηγική της στόχευση.
Επιμέλεια Δονάτος Ι. Πετράτος
Financial Factor Consulting
Τμήμα Αναλύσεων