Συνεχίζοντας να μελετάμε την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη νομισματική πολιτική, καταγράφουμε τις επισημάνσεις του κεντρικού τραπεζίτη για την κατάσταση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων.

Τέλος του 2019 τα ΜΕΔ ανέρχονταν στα 68,5 δις ευρώ μια σημαντική υποχώρηση από τα 106,9 δις του Ιουνίου του 2016 που αποτελούσε το υψηλότερο επίπεδο αυτών. Όπως είχαμε αναφέρει και σε παλαιότερο άρθρο μας (12.11.18_Εκθεση προόδου για τους στόχους των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων) ο στόχος για το τέλος του 2019 ήταν τα 64,6 δις ευρώ πράγμα που σε μεγάλο βαθμό το εγχώριο τραπεζικό σύστημα τα κατάφερε.

Σύμφωνα με τα προσωρινά εποπτικά στοιχεία Μαρτίου 2020, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) διαμορφώθηκαν σε 60,9 δις ευρώ, μειωμένα κατά 7,6 δις ευρώ (ή 11,1%) συγκριτικά με το τέλος Δεκεμβρίου του 2019. Η τάση υποχώρησης μέσω είτε εξαγορών χαρτοφυλακίων είτε διαγραφών είτε επαναδραστηριοποίησης τους συνεχίστηκε και εντός του 2020.

Ο λόγος των ΜΕΔ προς το σύνολο των δανείων παρέμεινε το Μάρτιο του 2020 στο υψηλό επίπεδο του 37,4%, εντούτοις μειώθηκε για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια σε επίπεδα κάτω του 40% σε ατομική βάση. Το ποσοστό κάλυψης ΜΕΔ από προβλέψεις παρέμεινε σχεδόν σταθερό στο 43,6% πράγμα που σημαίνει ότι το σύνολο των ΜΕΔ είναι καλυμμένα από τις προβλέψεις προηγούμενων ετών.

Η έκθεση περιλαμβάνει και ενδιαφέρουσες επιμέρους αναλύσεις για τις επιπτώσεις της αναστολής δραστηριότητας (lockdown) σε 64 διαφορετικούς κλάδους της οικονομίας εξαιρώντας τον τουρισμό λόγω του σημαντικού αντικτύπου που έχει στην οικονομία. Η περίοδος του ενάμιση μήνα της καραντίνας και του ενός επιπλέον μήνα επαναφοράς με περιορισμένη δραστηριότητα, θα επιφέρει απώλειες που κυμαίνονται από 0,96% στον κλάδο της Ενέργειας & Παροχής νερού έως 10,36% στις Τέχνες Διασκέδαση Ψυχαγωγία.

Οι μεταφορές αναμένεται να έχουν 8,1% απώλεια της δραστηριότητας τους, το Χονδρικό και Λιανικό εμπόριο με ρυθμό μεταβολής -6,7% και η Μεταποίηση με -3,45%. Ο Τουρισμός υπολογίζεται ότι κατά την διάρκεια της καραντίνας απώλεσε το 3,9% της Ακαθάριστης Αξίας του όταν όλοι οι υπόλοιποί κλάδοι αθροιστικά απώλεσαν το 3,8% της αξίας τους.

Τέλος η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος περιγράφει τις προϋποθέσεις και τις πρωτοβουλίες που σύμφωνα με τους συντάκτες της θα αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις προκλήσεις και θα επιταχύνουν την ανάκαμψη.

Αυτές είναι:

   • Η αποτελεσματική και ευρεία αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων και των εθνικών δημοσιονομικών πόρων ώστε να μεγιστοποιηθεί η επίδρασή τους στην οικονομική δραστηριότητα και να ελαχιστοποιηθεί το δημοσιονομικό κόστος.

   • Η συνέχιση της παροχής άμεσων ενισχύσεων, φορολογικών και ασφαλιστικών διευκολύνσεων σε επιχειρήσεις και κλάδους που επλήγησαν περισσότερο από την κρίση, προκειμένου οι επιπτώσεις της κρίσης να μην καταστούν μόνιμες.

  • Η ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας και της πολιτικής προστασίας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο αναζωπύρωσης της υγειονομικής κρίσης.

   • Η ταχεία ανάταξη, σε συνδυασμό βέβαια με την προστασία της δημόσιας υγείας, της οικονομικής δραστηριότητας και ιδιαίτερα της τουριστικής, η εξέλιξη της οποίας δεν συνδέεται μόνο με τις ενέργειες της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά και με εξωτερικούς παράγοντες.

   • Μεσοπρόθεσμα να αποκατασταθεί η δημοσιονομική σταθερότητα και να μετριαστεί η επίπτωση των έκτακτων μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας στη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους.

   • Η στήριξη των τραπεζών έτσι ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του αύριο, που αφορούν την ψηφιακή τεχνολογία και, κυρίως, τη χρηματοδότηση δυναμικών κλάδων και επιχειρήσεων. Αυτό απαιτεί, κατά προτεραιότητα, την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης (DTC).

Είναι επιτακτική ανάγκη σύντομα να υλοποιηθούν λύσεις για την αντιμετώπιση όχι μόνο του υψηλού υφιστάμενου υπολοίπου των ΜΕΔ, αλλά και την πολύ πιθανή καταγραφή και νέων ΜΕΔ λόγω της επίπτωσης της πανδημίας.

Μια τέτοια λύση είναι η δημιουργία εταιρίας διαχείρισης προβληματικών στοιχείων ενεργητικού (Asset Management Company), η οποία θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς το σχέδιο “Ηρακλής”, θα αναλάβει τη διάθεση μέρους των ΜΕΔ, ενώ θα αντιμετωπίζει και το πρόβλημα της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης. Η Τράπεζα της Ελλάδος επεξεργάζεται ένα σχήμα προς αυτή την κατεύθυνση.

   • Να τονωθεί η δημόσια και ιδιωτική επενδυτική δραστηριότητα με αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων. Προς το σκοπό αυτό θα πρέπει να ενισχυθούν οι δημόσιες επενδύσεις για την αναβάθμιση των δημόσιων υποδομών, να στηριχθούν οι επενδυτικές πρωτοβουλίες με υψηλή προστιθέμενη αξία, αλλά και να προσαρμοστεί το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων στις νέες, μετά την πανδημία, συνθήκες.

   • Να διαφυλαχθεί η κυβερνητική δέσμευση και αξιοπιστία ως προς την εφαρμογή του μεταρρυθμιστικού προγράμματος. Έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην ολοκλήρωση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με ισχυρά πολλαπλασιαστικά οφέλη στην οικονομική δραστηριότητα και στην ενίσχυση του δυνητικού προϊόντος.

Προς αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσαν να συμβάλουν δράσεις σχετικές με: (α) τη στοχευμένη μείωση της φορολογίας και ιδιαίτερα των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, (β) την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, (γ) τη βελτίωση της ποιότητας της διακυβέρνησης στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, (δ) την αναβάθμιση των συστημάτων υγείας και εκπαίδευσης και (ε) τον εξορθολογισμό των δημόσιων δαπανών με ανακατανομή πόρων σε αναπτυξιακές δράσεις.

   • Να ενισχυθεί η μετάβαση σε ένα βιώσιμο πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης, αξιοποιώντας τους πόρους του νέου μέσου ανάκαμψης “Next Generation EU”. Το πρότυπο αυτό θα ανταποκρίνεται στις προκλήσεις του ψηφιακού μετασχηματισμού, θα ενσωματώνει τις αρχές της πράσινης και κυκλικής οικονομίας και θα βασίζεται στη συνεχή επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο.

   • Να αποφευχθεί μια μόνιμη αύξηση της ανεργίας. Για τη στήριξη της αγοράς εργασίας και των επιχειρήσεων θα χρειαστούν πρόσθετες ενεργητικές πολιτικές, με αξιοποίηση του μηχανισμού ενίσχυσης της απασχόλησης ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, ώστε να στηριχθούν οι κλάδοι που επηρεάστηκαν περισσότερο.

Η έκθεση ολοκληρώνεται με τις αναφορές στις υποβαθμίσεις τους αξιόχρεου των επιχειρήσεων λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας του Covid-19 και την επιδείνωση με μακροχρόνιες συνέπειες που μπορεί να οδηγήσει η συνεχιζόμενη πιστοληπτική υποβάθμιση κρατών και επιχειρήσεων.

Ο κεντρικός τραπεζίτης παραμένει αισιόδοξος δηλώνοντας ότι η κρίση μπορεί να αποδειχθεί μια ευκαιρία για να προωθηθούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στην χώρα μας αλλά και μια ευκαιρία για την Ευρώπη να προχωρήσει προς την οικονομική ολοκλήρωση.

Οι εξειδικευμένοι Σύμβουλοι επιχειρήσεων της Financial Factor Consulting με την πολυετή εμπειρία τους βρίσκονται πάντα δίπλα στην Ελληνική επιχείρηση υποστηρίζοντας την σε όλα της τα σχέδια, ανεξαρτήτως μεγέθους, είτε αφορούν την καθημερινότητα της είτε την Στρατηγική της στόχευση.

Επιμέλεια Δονάτος Ι. Πετράτος
Financial Factor Consulting
Τμήμα Αναλύσεων