με το Global Entrepreneurship Monitor (GEM) από το 2003 στην Ελλάδα.
Όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενα άρθρα μας (06&13.03.17_Εκθεση Επιχειρηματικότητας 2015) ο βασικότερος δείκτης επιχειρηματικότητας που αναλύεται στην ετήσια έκθεση αφορά την «επιχειρηματικότητα αρχικών σταδίων» που υπολογίζεται ως το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας 18-64 ετών που βρίσκονται στο στάδιο εκκίνησης ενός επιχειρηματικού σχεδίου. Η συνολική επιχειρηματικότητα κατανείμετε σε 4 βασικές υποκατηγορίες:
• Δυνητικός Επιχειρηματίας με γνώσεις και ικανότητες
• Επίδοξος Επιχειρηματίας. Βρίσκεται στο στάδιο της έναρξης του επιχειρηματικού σχεδίου
• Νέος επιχειρηματίας. Διατηρεί επιχειρηματική δραστηριότητα για λιγότερο από 3,5 έτη
• Καθιερωμένος επιχειρηματίας. Διατηρεί επιχειρηματική δραστηριότητας για περισσότερα από 3,5 έτη.
Η Επιχειρηματικότητα Αρχικών Σταδίων συνίσταται από τους Επίδοξους Επιχειρηματίες και του Νέους Επιχειρηματίες με λιγότερο από 3,5 χρόνια επιχειρηματικής δράσης. Στους επίδοξους αλλά και στους νέους επιχειρηματίες περιλαμβάνονται άτομα ηλικίας 18-64 ετών όπου είτε έχουν ξεκινήσει κάποιες προκαταρκτικές ενέργειες για την έναρξη νέου επιχειρήματος είτε είναι ιδιοκτήτες ή συμμετέχουν σε επιχειρηματική δραστηριότητα με καταγεγραμμένο κύκλο εργασιών λιγότερο από 42 μήνες. Στην κατηγορία περιλαμβάνονται και οι αυτοαπασχολούμενοι.
Το 2016 στην Ελλάδα το 5,7% του πληθυσμού ηλικίας μεταξύ 18-64 βρίσκονταν στα αρχικά στάδια επιχειρηματικής δραστηριότητας υποχωρώντας από το 6,7% του 2015. Παρά την σταθεροποίηση της οικονομίας, οι έντονες αβεβαιότητες παραμένουν ισχυρές με αποτέλεσμα να επηρεάζουν αρνητικά την απόφαση ανάληψης νέου επιχειρηματικού εγχειρήματος. Το ποσοστό του 2016 αντιστοιχεί σε περίπου 380.000 άτομα να βρίσκονται στο αρχικό στάδιο επιχειρηματικότητας έναντι των 450.000 ατόμων του 2015 παρά το γεγονός του υψηλού ποσοστού αυτοαπασχόλησης στην χώρα μας. Επιπλέον αποτελεί μία από τις χαμηλότερες διαχρονικά επιδόσεις της χώρας μας από το 2003 καθώς και μία από τις χαμηλότερες στις αναπτυγμένες χώρες οι οποίες βρίσκονται κατά μέσο όρο στο 9,1% του πληθυσμού τους. Για μια ακόμα χρονιά η Εσθονία βρίσκεται στην υψηλότερη θέση εντός του Ευρωπαϊκού χώρου με 14,2% και η Ιταλία στην τελευταία με 4,4% του πληθυσμού της να ασχολούνται με την επιχειρηματικότητα αρχικών σταδίων.
Υπολογίζοντας όμως το ποσοστό των καθιερωμένων επιχειρηματιών το 2016 που ανέρχεται στο 14,1% έναντι του 13,1% του πληθυσμού το 2015, η χώρα μας παρουσιάζει την δεύτερη υψηλότερη συνολική επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ευρώπη με 19,8% του πληθυσμού της που αντιστοιχεί σε 1,33 εκατ. άτομα μεταξύ 18-64 ετών, να έχει κάποια σχέση με την επιχειρηματικότητα. Η επίδοση αυτή συνδέεται και με το υψηλό επίπεδο αυτοαπασχόλησης που κυριαρχεί στην δομή της Ελληνικής οικονομίας. Η Εσθονία καταλαμβάνει την πρώτη θέση για το 2016 με ποσοστό 23,9% και η Ιταλία την τελευταία με ποσοστό 9,6%.
Αντίστοιχα με τα χαμηλά ποσοστά νέας επιχειρηματικότητας για το 2016, αύξηση παρουσιάζουν τα ποσοστά που δηλώνουν ότι έχουν διακόψει ή αναστείλει την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Για το 2016 το ποσοστό του πληθυσμού που εγκατέλειψε την επιχειρηματική τους δραστηριότητα ανέρχεται στο 3,8% δηλαδή περίπου 260.000 άτομα έναντι του 3% του 2015 και σε μεγάλη απόσταση από τον μέσο όρων των αναπτυγμένων χωρών ύψους 1,9%. Βασικό λόγος που καταγράφεται για την αναστολή της δράσης αποτελεί η έλλειψη κερδοφορίας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο εντοπισμός των κινήτρων που ωθούν το άτομο να ξεκινήσει ένα επιχειρηματικό εγχείρημα. Η έκθεση επικεντρώνεται σε δύο βασικούς τύπους κινήτρων:
1. Την επιχειρηματικότητα ευκαιρίας που αναφέρεται ως η επιχειρηματικότητα που εκδηλώνεται για την αξιοποίηση μιας επιχειρηματικής ευκαιρίας ή βελτίωσης εισοδήματος και
2. Την επιχειρηματικότητα ανάγκης που αναφέρεται στην περίπτωση όπου το άτομο ωθείται στην ανάληψη επιχειρηματικής δραστηριότητας λόγω έλλειψης εναλλακτικών επιλογών εργασίας.
Στην Ελλάδα το 2016 το 41% των νέων επιχειρήσεων αφορούσε επιχειρηματίες ανάγκης (αντιστοιχεί περίπου σε 160.000 άτομα) και μόνο το 36,1% (140.000 άτομα) επιχειρηματίες ευκαιρίας. Σε σχέση με τα ποσοστά των αντίστοιχων Ευρωπαϊκών κρατών, η επιχειρηματικότητα ανάγκης κινείται σε υψηλότερα επίπεδα (22,8% Ευρωπαϊκός μ.ο.) ενώ η Ελληνική επιχειρηματικότητα ευκαιρίας κινείται πολύ χαμηλότερα (55,8% Ευρωπαϊκός μ.ο.). Η προφανής ερμηνεία των παραπάνω ποσοστών είναι ότι σε χώρες με υφεσιακά χαρακτηριστικά και υψηλή ανεργία νέων, η στροφή στην επιχειρηματικότητα αποτελεί μονόδρομο βιοπορισμού και όχι επιλογή αξιοποίησης πραγματικών ευκαιριών. Η Ισπανία πχ παρουσιάζει ποσοστό επιχειρηματικότητας ανάγκης στο 31,3% και η Πορτογαλία στο 28,8%. Αντίθετα η Γερμανική νέα επιχειρηματικότητα εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες σε ποσοστό 58,1% και στην Εσθονία στο 59,1%. Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι το 2016 παρατηρείτε ενίσχυση του ποσοστού των ανθρώπων που δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά από ευκαιρία σημειώνοντας για 3η συνεχόμενη χρονιά μικρή άνοδο.
Σε επόμενα άρθρα μας θα συνεχίσουμε με περισσότερες επισημάνσεις της έκθεσης για την νέα επιχειρηματικότητα.
Οι εξειδικευμένοι Σύμβουλοι επιχειρήσεων της Financial Factor Consulting με την πολυετή εμπειρία τους βρίσκονται πάντα δίπλα στην Ελληνική επιχείρηση υποστηρίζοντας την σε όλα της τα σχέδια, ανεξαρτήτως μεγέθους, είτε αφορούν την καθημερινότητα της είτε την Στρατηγική της στόχευση.
Επιμέλεια Δονάτος Ι. Πετράτος
Financial Factor Consulting
Τμήμα Αναλύσεων