πρότινος το αρχαιότερο ταξιδιωτικό πρακτορείο αλλά και μία από τις παλαιότερες εταιρείες στη Μεγάλη Βρετανία που λειτουργούσε απρόσκοπτα από το 1841. Η εταιρεία είχε εξελιχθεί σε ένα κολοσσό της τουριστικής βιομηχανίας με 21.000 εργαζόμενους με 9,5 δις στερλίνες έσοδα γα το 2018 και η οποία εξυπηρετούσε 19 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως σε 16 χώρες. Παρά το γεγονός ότι παρέμενε μια Βρετανική εταιρεία, υποκαταστήματα και θυγατρικές της υπήρχαν σε διάφορες χώρες της Ευρώπης όπως Γερμανία, Πολωνία κ.α.
Τη στιγμή που πέρασε σε καθεστώς εκκαθάρισης, 600.000 πελάτες της βρίσκονταν μακριά από τη χώρα κατοικίας τους με αποτέλεσμα ακόμα και σήμερα να προκαλείται πονοκέφαλος στις κυβερνήσεις υποδοχής τους για τον επαναπατρισμό τους.
Τα προβλήματα για την Thomas Cook είχαν ξεκινήσει από προηγούμενα έτη. Στις οικονομικές της καταστάσεις του 2018 ενώ καταγράφει αύξηση των εσόδων στα 9,5 δις στερλίνες έναντι των 9,0 δις του προηγούμενου έτους, τα κέρδη του 2017 ύψους 9 εκατ. στερλινών μετατρέπονται σε ζημίες ύψους 163 εκατ. στερλινών το επόμενο έτος. Ένας από τους λόγους που η αύξηση του τζίρου δεν οδήγησε και σε αύξηση στα κέρδη ήταν αυτό που τονίζουν όλοι οι οικονομικοί σύμβουλοι: υποχώρηση του περιθωρίου μικτού κέρδους από το 22,1% στο 20,4% για το 2018. Επιπλέον η εταιρεία είχε τεράστιο βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο δανεισμό που ανερχόταν στα 1,5 δις στερλίνες. Σε συνάρτηση με τις ζημίες προηγούμενων ετών που είχαν απομειώσει το μετοχικό κεφάλαιο στα 291 εκατ. στερλίνες, η οικονομική της θέση δεν ήταν και τόσο ισχυρή. Στην κατάσταση χρηματοροών της βλέπουμε ότι για το 2018 κατέβαλε 135 εκατ. στερλίνες για τόκους και άλλες 759 εκατ. στερλίνες με τις οποίες αποπλήρωσε παλαιότερα δάνεια.
Οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτή την κατάρρευση ήταν πολλοί και αποτελούν μάθημα προς αποφυγή για όλους του επιχειρηματίες. Η Thomas Cook γιγαντώθηκε ως εταιρεία τα προηγούμενα χρόνια δημιουργώντας μέχρι και την δική της αεροπορική θυγατρική. Ως δημιουργός πακέτων ταξιδιών εκτίμησε ότι θα μπορέσει να επιβάλει τους όρους της στην αγορά έχοντας στο πορτοφόλι της ολοκληρωμένες λύσεις μετάβασης και διαμονής. Όμως την σημερινή εποχή του διαδικτύου μόνο μεγάλες ηλικίες ταξιδιωτών επιλέγουν ολοκληρωμένα πακέτα. Οι μικρότερες ηλικίες αναζητούν ξεχωριστά την μετάβαση από την διαμονή με αποτέλεσμα να βρίσκουν φθηνότερες επιλογές που η εταιρεία δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί. Επιπλέον η είσοδος της στο μεταφορικό προϊόν την μετέτρεψε σε ανταγωνιστή φθηνών αεροπορικών εταιρειών όπως EasyJet και Rynair με τις οποίες δεν ήταν σε θέση να ανταγωνιστεί.
Η Thomas Cook συσσώρευσε ένα φορτίο χρέους 1,5 δις στερλινών που την εμπόδισε να αντιδράσει στον ευέλικτο online ανταγωνισμό. Με το χρέος της να έχει δημιουργηθεί περίπου μια δεκαετία πριν εξαιτίας κακών επιχειρηματικών συμφωνιών, χρειαζόταν να διαθέτει τρία εκατομμύρια πακέτα διακοπών ετησίως απλά και μόνο για να καλύπτει τα έξοδα τόκων.
Σημαντικό πλήγμα δέχτηκε η εταιρεία από την απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία το 2016, έναν από τους κορυφαίους προορισμούς της, αλλά και το κύμα καύσωνα που σάρωσε την Ευρώπη το 2018 αλλά και την Βρετανία μετατοπίζοντας χρονικά τα σχέδια των πελατών της για ταξίδι στο εξωτερικό.
Τον φετινό Μάιο, η Thomas Cook ανακοίνωσε ζημίες 1,5 δις στερλινών για τους πρώτους έξι μήνες της χρήσης της, με το 1,1 δισ. αυτών να προέρχεται από την απόφαση απομείωσης της αξίας της “My Travel”, της επιχείρησης με την οποία συγχωνεύτηκε το 2007. Ταυτόχρονα προειδοποίησε το επενδυτικό κοινό ότι δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία ότι το Brexit ωθεί τους Βρετανούς να αναβάλλουν τα σχέδια των διακοπών.
Η εταιρεία κατόπιν ανακοινώνει ότι βρίσκεται σε συζητήσεις με το κινέζικο fund Fosun για επιπλέον χρηματοδότηση 200 εκατ. στερλινών που απαίτησαν οι πιστώτριες τράπεζες. Το ποσό ήταν επιπλέον των 900 εκατομμυρίων στερλινών που είχε ήδη συμφωνήσει, για να μπορέσει να αντεπεξέλθει τους χειμερινούς μήνες που οι κρατήσεις είναι πιο υποτονικές και η εταιρεία καλείται να πληρώσει τα ξενοδοχεία για τις καλοκαιρινές υπηρεσίες τους. Οι συζητήσεις δεν ευοδώθηκαν.
Σε συνέχεια της κατάρρευσης της μητρικής εταιρείας, οι θυγατρικές της στην Γερμανία και στην Πολωνία κατάθεσαν αίτημα χρεοκοπίας αντιστοίχως αφήνοντας τους 150.000 τουρίστες τους στο εξωτερικό να αναζητούν τρόπο επιστροφής στην χώρα τους.
Δυστυχώς οι επιπτώσεις της κατάρρευσης έχουν σημαντικό αντίκτυπο και στην χώρα μας. Η Thomas Cook διαθέτει 48 μεγάλα ξενοδοχεία με το σήμα της, από αυτά τα 4 ιδιόκτητα. Στην Ελλάδα την προηγούμενη εβδομάδα υπήρχαν 50.000 πελάτες της εταιρείας η οποία απασχολεί περίπου 650 εργαζόμενους στη χώρα μας. Η Thomas Cook αποτελεί την δεύτερη σημαντικότερη εταιρεία τουρισμού στη χώρα μας με πρώτη την γερμανική TUI η οποία διαθέτει 73 ξενοδοχεία στη χώρα μας με 17.132 δωμάτια και τρίτη την Marriot με 31 ξενοδοχεία και 3.715 δωμάτια. Τον Μάιο, η Thomas Cook η οποία έφερε στην χώρα μας πέρυσι 3.000.000 τουρίστες, ανακοίνωνε ότι θα προχωρούσε σε επενδύσεις 150 εκατ. ευρώ σε νέες ξενοδοχειακές μονάδες αλλά και σε αναβάθμιση παλαιοτέρων.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Τουρισμό, από την πτώχευση της Thomas Cook θα υπάρξει οικονομικό αντίκτυπο στη χώρα μας ύψους 500 εκατ. ευρώ. Για να αντιληφθούμε το νούμερο τα συνολικά φετινά έσοδα από τον τουρισμό μέχρι και τον Ιούνιο ήταν 5,5 δις ευρώ με την βελτίωση έναντι του προηγούμενου έτους στα 700 εκατ. ευρώ. Εάν τα νούμερα επαληθευτούν απομειώνεται μεγάλο μέρος της αύξησης για το τρέχον έτος έναντι του προηγούμενου.
Η κατάρρευση της παλαιότερης εταιρείας στον τουριστικό κλάδο αποδεικνύει ότι η αδυναμία προσαρμογής σε νέα δεδομένα και η επιμονή σε ένα προϊόν που η αγορά δεν το χρειάζεται αποτελούν σίγουρο δρόμο προς την καταστροφή. Η είσοδος του διαδικτύου στην καθημερινότητα μας και στις συναλλαγές μας επηρεάζει ολοκληρωτικά το επιχειρήν. Η πιστωτική επέκταση αποτελεί ένα δόκιμο τρόπο ανάπτυξης της εταιρείας αλλά θα πρέπει να γίνεται λελογισμένα και πάντα με γνώμονα ότι το κόστος της υπολείπεται του οφέλους της ανάπτυξης. Η είσοδος σε νέες αγορές θα πρέπει να ακολουθεί υγιείς οικονομικές πρακτικές και να αποτελεί διευθυντική απόφαση με πλήρη υποστήριξη από τα οικονομικά δεδομένα.
Και επειδή η αγορά όπως και η φυσική ‘απεχθάνονται’ το κενό, η ανταγωνίστρια TUI μετά την ανακοίνωση της πτώχευσης της Thomas Cook, σημείωσε αύξηση της τιμής των μετοχών της 11% στο Λονδίνο, η Rynair και η EasyJet κερδίζουν 6,6% και 3,8% αντίστοιχα στα χρηματιστήρια τους, ενώ η Lufthansa αναβαθμίστηκε από sell σε buy προσδοκώντας σε ανάπτυξη του πελατολογίου αλλά και των εργασιών τους.
Οι εξειδικευμένοι Σύμβουλοι επιχειρήσεων της Financial Factor Consulting με την πολυετή εμπειρία τους βρίσκονται πάντα δίπλα στην Ελληνική επιχείρηση υποστηρίζοντας την σε όλα της τα σχέδια, ανεξαρτήτως μεγέθους, είτε αφορούν την καθημερινότητα της είτε την Στρατηγική της στόχευση.
Επιμέλεια Δονάτος Ι. Πετράτος
Financial Factor Consulting
Τμήμα Αναλύσεων