η χώρα μας κατά την τελευταία 8ετία. Οι ομιλίες του Διοικητή περιέχουν πάντα ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις αλλά και προβλέψεις για το τραπεζικό σύστημα της χώρας μας. Από την ομιλία του σταχυολογούμε τα πιο ενδιαφέροντα σημεία και σας τα παρουσιάζουμε.
Σύμφωνα με την εκτίμηση του Διοικητή, η ένταση της χρηματοπιστωτικής κρίσης την κατατάσσει ως την σοβαρότερη των τελευταίων 75 ετών . Το πρώτο δίδαγμα που απεκόμισε το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα ήταν ότι όταν τα πράγματα πηγαίνουν καλά μπορούν ναν αφεθούν στο ‘αόρατο χέρι’ της οικονομίας . Σε περιόδους έντασης όμως αυτό το ‘χέρι’ χάνει την δύναμη του και χρειάζεται ενεργητική παρέμβαση από τις κεντρικές τράπεζες όπως και έπραξαν. Η χρήση του ενεργητικού των κεντρικών τραπεζών σε συνδυασμό με τα συμβατικά εργαλεία των επιτοκίων βοήθησαν το Ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα να εξέλθει της κρίσης με ελάχιστες απώλειες σε σχέση με την ένταση της.
Το δεύτερο δίδαγμα είναι ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες αντιλαμβάνονται πληρέστερα τώρα πως λειτουργεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα και έχουν προβεί σε ενέργειες για να καταστεί το σύστημα ασφαλέστερο. Ενέργειες που περιλαμβάνουν την αποτελεσματικότερη εποπτεία, την ενίσχυση των κεφαλαιακών αποθεμάτων και ρευστότητας των τραπεζών, καθώς και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας τους σε μελλοντικούς κλυδωνισμούς. Τα αποτελέσματα των ασκήσεων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test) έδειξαν ότι οι τράπεζες έχουν γίνει ανθεκτικότερες κατά την τελευταία διετία έναντι των ετών της αρχής της κρίσης.
Τρίτο δίδαγμα είναι ότι η κρίση ώθησε τις εθνικές κυβερνήσεις σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις αγορές εργασίας και προϊόντων με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας. Επιπλέον σημαντικά βήματα έχουν γίνει και στην βελτίωση και την ευρωστία των δημοσίων οικονομικών και του δημόσιου τομέα.
Τέταρτο δίδαγμα είναι ότι οι κανονιστικές αρχές θα πρέπει γρήγορα να παρακολουθούν και να εισάγουν νέα μέτρα στις καινοτομίες που παρουσιάζει το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Σύμφωνα με τον Διοικητή, υπάρχουν μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που ασκούν δραστηριότητες παρόμοιες με των τραπεζών χωρίς να βρίσκονται στον έλεγχο της κεντρικής τράπεζας. Επιπλέον προκλήσεις εξακολουθούν να υπάρχουν που προέρχονται από γεωπολιτικούς κινδύνους, από εμπορικές διενέξεις ή από κυβερνοεπιθέσεις για τις οποίες χρειάζεται η αποτελεσματική αντιμετώπιση τους από τις κεντρικές τράπεζες.
Πέμπτο δίδαγμα για τον κεντρικό τραπεζίτη είναι ότι πρέπει να θωρακιστεί η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών απέναντι σε πολιτικές παρεμβάσεις και επιχειρηματικά συμφέροντα.
Στη συνέχεια της ομιλίας του, ο κεντρικός τραπεζίτης ανέλυσε την κρίση του Ελληνικού δημοσίου χρέους και τις επιπτώσεις της στην πραγματική οικονομία και τον τραπεζικό τομέα. Η Ελλάδα το 2010 είχε να αντιμετωπίσει τα περίφημα δίδυμα ελλείμματα : το δημοσιονομικό έλλειμμα που τέλος του 2009 ανερχόταν στο 15% και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών που το αντίστοιχο έτος καταγραφόταν στα 25 δις ευρώ. Σε αυτό το περιβάλλον το Ελληνικό Δημόσιο έχασε την εμπιστοσύνη των αγορών και την πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίων με αποτέλεσμα να προσφύγει σε εξωτερική οικονομική στήριξη. Για να αντιμετωπιστεί η κρίση δημοσίου χρέους χρειάστηκαν τρία Μνημόνια Οικονομικής και Χρηματοπιστωτικής Στήριξης καθώς και μια σημαντική αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους( το λεγόμενο PSI) το 2012.
Η πρωτοφανής δημοσιονομική προσαρμογή που ακολούθησε επέτεινε την ένταση των αρχικών κλυδωνισμών με αποτέλεσμα το πραγματικό ΑΕΠ να υποστεί σωρευτική μείωση κατά 25%, η ανεργία να εκτιναχθεί σε ιστορικώς υψηλά επίπεδα και το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων να φθάνει το 45% του συνόλου των δανείων.
Τα προγράμματα που εφαρμόστηκαν στην χώρα και είχαν ως στόχο την αντιμετώπιση των δίδυμων ελλειμμάτων καθώς και την βελτίωση του τραπεζικού συστήματος ολοκληρώθηκαν με εντυπωσιακά επιτεύγματα.
• Πρωτοφανή δημοσιονομική προσαρμογή όπου για το 2017 μεταστράφηκε το δημοσιονομικό έλλειμμα σε πλεόνασμα.
• Βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας με αποτέλεσμα οι εξαγωγές να αποτελούν το 33,2% του ΑΕΠ από το 19% που αποτελούσαν το 2009 και το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών να καταγράφεται ως 1,7 δις αρνητικό για το 2017.
• Ενισχύθηκε το εποπτικό πλαίσιο για την διαχείριση των Μη Εξυπηρετούμενων
Ανοιγμάτων.
• Υπήρξε άρση των νομικών δικαστικών και διοικητικών εμποδίων στην διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων με αποτέλεσμα την απλούστευση των διαδικασιών πτώχευσης αλλά και προστασίας πιστωτών και των στελεχών των τραπεζών και του δημοσίου τομέα και τέλος,
• Δημιουργήθηκε δευτερογενή αγορά για την διαχείριση και την απόκτηση μη εξυπηρετούμενων δανείων και διευκολύνθηκαν οι πωλήσεις και οι μεταβιβάσεις μη εξυπηρετούμενων χαρτοφυλακίων.
Ο διοικητής αναφέρθηκε στις σημαντικές μεταβολές που υπέστη ο τραπεζικός τομέας με την εξυγίανση 14 τραπεζών και την συγκέντρωση των χαρτοφυλακίων τους σε 4 συστημικές, με την ίδρυση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και την επιτυχή ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών αλλά και στην δημιουργία πανευρωπαϊκού εποπτικού μηχανισμού που παρακολουθεί το τραπεζικό σύστημα με σκοπό την αποτροπή νέων κρίσεων.
Τέλος ο κεντρικός τραπεζίτης έκλεισε την ομιλία του αναφέροντας τις τρείς σημαντικές προκλήσεις του Ελληνικού τραπεζικού τομέα. Την μείωση του υψηλού αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, την αποκατάσταση του διαμεσολαβητικού ρόλου των τραπεζών και την διαμόρφωση ενός βιώσιμου μοντέλου λειτουργίας.
Οι εξειδικευμένοι Σύμβουλοι επιχειρήσεων της Financial Factor Consulting με την πολυετή εμπειρία τους βρίσκονται πάντα δίπλα στην Ελληνική επιχείρηση υποστηρίζοντας την σε όλα της τα σχέδια, ανεξαρτήτως μεγέθους, είτε αφορούν την καθημερινότητα της είτε την Στρατηγική της στόχευση.
Επιμέλεια Δονάτος Ι. Πετράτος
Financial Factor Consulting
Τμήμα Αναλύσεων