Ο κίνδυνος σαν έννοια είναι συνυφασμένος και αναπόσπαστος με την εκάστοτε συναλλαγή μεταξύ δύο οντοτήτων η οποία εμπεριέχει όφελος για το ένα ή και για τα δύο μέρη.
Έτσι από την πρώτη στιγμή που εκτελέστηκε εμπορική συναλλαγή αυτομάτως δημιουργήθηκε ο κίνδυνος της αθέτησης των συμφωνηθέντων από ένα από τα δύο μέρη. Το ίδιο ισχύει και στις συναλλαγές ή συμφωνίες που συνάπτουν τα κράτη είτε μεταξύ τους είτε με μεμονωμένες ατομικές ή νομικές οντότητες. Το νομικό σύστημα και το σύνταγμα μιας χώρας αποτελεί τους όρους συμφωνίας και συναλλαγής μαζί της.
Ο ΟΟΑΣΑ προσπαθώντας να συγκεντρώσει, ταξινομήσει και στο τέλος αξιολογήσει τον κίνδυνο που εμπεριέχεται σε μια χώρα όρισε τον πολιτικό κίνδυνο (political risk) ως συνισταμένη του κινδύνου κυρίαρχου κράτους (sovereign risk) και του κινδύνου χώρας (country risk).
Ο κίνδυνος χώρας (country risk) συνθέτεται από 5 επιμέρους κινδύνους:
1. Γενικό δικαιοστάσιο δηλαδή κίνδυνος για γενική παύση πληρωμών της χώρας προς το εξωτερικό.
2. Αδυναμία μετατροπής και μεταφοράς συναλλάγματος προς το εξωτερικό.
3. Δυνατότητα για νομικές ρυθμίσεις διαγραφής ή απαλοιφής μέρους ή του συνόλου του χρέους της χώρας.
4. Δυνατότητα για νομικές ρυθμίσεις που παρεμποδίζουν την απρόσκοπτη εκτέλεση εμπορικής συμφωνίας όπως εθνικοποιήσεις ή απαλλοτριώσεις.
5. Και τέλος γεγονότα ανωτέρας βίας που συμβαίνουν στην εν αξιολογήσει χώρα όπως πόλεμος, πολιτικές ταραχές σεισμοί, παλιρροιακά κύματα που παρεμποδίζουν την απρόσκοπτη αποπληρωμή του χρέους της χώρας
Στον αντίποδα, ο κίνδυνος κυρίαρχου κράτους (sovereign risk) ο οποίος αποτελεί και αντικείμενο ελέγχου και αξιολόγησης των 3 διεθνών οίκων, Moody’s S&P Fitch, ορίζεται ως ο κίνδυνος της πιθανότητας αθέτησης αποπληρωμής των υποχρεώσεων του. Μέρος του κινδύνου κυρίαρχου κράτους αποτελούν και οι αποφάσεις της Κεντρικής Τράπεζας του οι οποίες δύναται να επηρεάσουν την νομισματική πολιτική της χώρας.
Παραδείγματα κινδύνου κρατών έχουμε πρόσφατα από την Αργεντινή η οποία αθέτησε την πληρωμή των ομολόγων που είχε εκδώσει αναζητώντας μια συμβιβαστική λύση με τους πιστωτές της. Το ίδιο συνέβη και στο Μεξικό της δεκαετία του 70 ως απόρροια της πετρελαϊκής κρίσης και της απότομης αύξησης της τιμής του πετρελαίου. Σε όλη της ιστορία της ανθρωπότητας οι αθετήσεις πληρωμών κρατών αποτελούσαν σοβαρό οικονομικό γεγονός με πολλές φορές σημαντικές επιπτώσεις στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Όπως είχαμε αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο μας, οι οίκοι αξιολόγησης αξιολογούν/διαβαθμίζουν την πιστοληπτική ικανότητα κρατών με σκοπό την άντληση κεφαλαίων από τις παγκόσμιες αγορές χρήματος. Η κλίμακα της αξιολόγησης είναι λίγο πολύ ίδια για τις τρείς εταιρείας ξεκινώντας από την βαθμίδα ΑΑΑ που ορίζεται ως ελάχιστο ή καθόλου κίνδυνο μέχρι την βαθμίδα D που σημαίνει πλήρη αθέτηση πληρωμών.
Δώδεκα χώρες παγκόσμια κατέχουν αυτή τη στιγμή το ΑΑΑ της υψηλότερης αξιολόγησης: Αυστραλία, Καναδάς, Δανία, Γερμανία, Χονγκ Κονγκ, Λιχνενστάιν, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νορβηγία, Σιγκαπούρη, Σουηδία και Ελβετία. Οι ΗΠΑ έχουν βαθμολογία ΑΑ+ από την S&P και η Ελλάδα βρίσκεται στο Β- από την S&P και στο CCC από την Fitch.
Ο λόγος της αναζήτησης υψηλής κλίμακας βαθμολόγησης έγκειται στην ανάγκη της χώρας να χρηματοδοτήσει απρόσκοπτα τις δανειακές της ανάγκες καθώς και να καταβάλει το ελάχιστο δυνατό κόστος. Οι επενδυτές είναι πιο πρόθυμοι να δανείσουν χώρες με υψηλή βαθμολόγηση ακόμα και εάν το όφελος που θα λάβουν ως επιτόκιο είναι ελάχιστο έως και αρνητικό. Παράδειγμα των ημερών μας αποτελούν τα Γερμανικά κρατικά ομόλογα που διαπραγματεύονται στην αγορά με αρνητικές αποδόσεις.
Η Financial Factor Consulting, εταιρεία οικονομικών συμβούλων επιχειρήσεων, μέσω των στελεχών της, μπορεί να σας υποστηρίξει σε ένα μεγάλο εύρος χρηματοοικονομικών, τραπεζικών, λογιστικών, φοροτεχνικών υπηρεσιών.
Αναλυτικότερα, η εταιρεία μας μπορεί να σας βοηθήσει όχι μόνο στο σχεδιασμό αλλά και στην υλοποίηση της επένδυσής σας αναλαμβάνοντας:
- την σύνταξη του επενδυτικού σχεδίου/μελέτης βιωσιμότητας (Προγράμματα ΕΣΠΑ, Αναπτυξιακός Νόμος),
- την τραπεζική χρηματοδότηση (Ταμείο Ανάκαμψης/Resilience Recovery Fund, European Guarantee Fund)
και γενικότερα όλα τα απαραίτητα βήματα που εγγυώνται την επιτυχία των επιχειρηματικών σας πλάνων.
Σημαντικό μερίδιο στην καθημερινότητα της επιχείρησης έχει η πληροφόρηση που, όπως δείχνει η πρακτική μας, λείπει από την αγορά. Η σύνταξη και ανάπτυξη χρηματοοικονομικών εκθέσεων και αναφορών παρακολούθησης τόσο για ενδοεταιρική πληροφόρηση (Financial Reporting) όσο και για εξωτερική χρήση (τράπεζες, επενδυτές κλπ), η εφαρμογή συστημάτων εσωτερικού (auditing) και χρηματοοικονομικού ελέγχου (due diligence), η σύνταξη οικονομοτεχνικών μελετών και επενδυτικών προτάσεων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μετατροπές, συγχωνεύσεις, απορροφήσεις, εξαγορές εταιρειών (Mergers and Acquisitions), είναι υπηρεσίες που παρέχονται από πολλούς αλλά υποστηρίζονται πραγματικά από ελάχιστους.
Ακόμη, μπορούμε να αναλάβουμε την επίβλεψη και εποπτεία εσωτερικού λογιστηρίου ή, εφόσον υπάρχει ανάγκη, την εξωτερική οικονομική διεύθυνση. Ανάμεσα στα καθήκοντά μας θα είναι, ενδεικτικά και όχι περιοριστικά:
- η σύνταξη μηναίων λογιστικών καταστάσεων και καταστάσεων τέλους χρήσης (Εθνικά Λογιστικά Πρότυπα, Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα),
- η ανάλυση ισολογισμών για τη λήψη και προγραμματισμό επιχειρηματικών αποφάσεων (decision making),
- ο σχεδιασμός και η εφαρμογή ταμειακών ροών (cash flows),
- η παρακολούθηση αποκλίσεων στα οικονομικά αποτελέσματα (financial deviation),
- η σύνταξη προϋπολογισμού (Budgeting) και
- η κοστολόγηση (εφαρμογή κέντρων κόστους, Activity Based Costing).
Επιμέλεια Δονάτος Ι. Πετράτος
Financial Factor Consulting
Τμήμα Αναλύσεων