κατευθύνονται οι φόροι των Ευρωπαίων πολιτών μέσω των κρατικών δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ της κάθε χώρας.
Στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2017,οι κρατικές δαπάνες ανέρχονται στο 45,8% του ΑΕΠ, με το ποσοστό να είναι περίπου ίδιο με αυτό του 2007, του έτους πριν την έναρξη της κρίσης. Κατά την διάρκεια της δεκαετίας 2007-2017 το ποσοστό των κρατικών δαπανών κυμάνθηκε από το 44,6% του 2007, έως το 50% που αποτελεί και το υψηλότερο σημείο του το 2009. Η Ευρώπη κατά την διάρκεια της κρίσης αύξανε τις κρατικές τις δαπάνες με σκοπό να υποστηρίξει την δοκιμαζόμενη οικονομία της αλλά και να δημιουργήσει ένα ικανοποιητικό δίχτυ προστασίας για τους πολίτες της. Από το 2014 όπου το ποσοστό των δημοσίων δαπανών είχε αναρριχηθεί στο 47,9% του ΑΕΠ, αρχίζει η σταδιακή υποχώρηση των δαπανών λόγω της συνεχιζόμενης ανάπτυξης που βίωνε η Ευρωπαϊκή οικονομία. Οι Ευρωπαϊκές χώρες καθορίζουν το ύψος των δημοσίων δαπανών τους με βάση οικονομικούς ισοσταθμιστές όπου κατά τις περιόδους ύφεσης αυξάνονται οι δημόσιες δαπάνες και υποχωρούν σε περιόδους ανάπτυξης.
Από τις Ευρωπαϊκές χώρες, τις υψηλότερες κρατικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, τις καταγραφεί η Γαλλία με 56,5%, ακολουθούμενη από την Φιλανδία με 54,2%, το Βέλγιο με 52,2%, την Δανία με 51,2% και την Σουηδία με 49%. Στην αντίθετη κατεύθυνση η Ιρλανδία δαπανά μόνο το 26,3% του ΑΕΠ της για δημόσιες δαπάνες και η Ρουμανία το 33,7%. Η Ελλάδα βρίσκεται στην όγδοη θέση των 28 κρατών με τις δημόσιες δαπάνες να αντιστοιχούν στο 47,3% του ΑΕΠ της.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η κατανομή των δημοσίων δαπανών στις επιμέρους κατηγορίες. Το μεγαλύτερο ποσοστό των κρατικών δαπανών του 2017, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 18,8% του ΑΕΠ της ΕΕ, απορροφούν οι δαπάνες κοινωνικής προστασίας. Αμέσως μετά με ποσοστό 7% ακολουθούν οι δαπάνες υγείας, οι γενικές δημόσιες δαπάνες που αφορούν μισθοδοσία, εξωτερικές υποθέσεις και διαχείριση χρέους με 5,8%, οι δαπάνες για την εκπαίδευση με ποσοστό 4,6% του ΑΕΠ και οι κρατικές οικονομικές δαπάνες με 4%. Η δημόσια ασφάλεια και η άμυνα απορροφούν το 1,7% και 1,3% αντίστοιχα από το ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι κοινωνικές δαπάνες αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό σε όλα τα Ευρωπαϊκά κράτη. Στη χώρα μας ανέρχονται στο 19,4%, την ώρα που ο μέσος όρος της κοινότητας είναι 18,8% όπως προαναφέραμε. Το 19,4% κατανέμεται σε δαπάνες ίσες με το 13,8% του ΑΕΠ για συντάξεις και επιδόματα γήρατος, 2,1% για επιδόματα χηρείας, 1,5% για επιδόματα υγείας, μόλις 0,6% για τη στήριξη οικογένειας και παιδιών, 0,5% για επιδόματα ανεργίας και 0,9% για «άλλες δαπάνες», που δεν προσδιορίζονται. Το ποσοστό του ΑΕΠ που δαπανά η χώρα μας για συντάξεις την κατατάσσει στην πρώτη θέση στην ΕΕ μαζί με την Φιλανδία χωρίς όμως να έχουμε και τις αντίστοιχες υπηρεσίες που έχουν οι Φιλανδοί. Η Γαλλία με το μεγαλύτερο ποσοστό κρατικών δαπανών, ξοδεύει το 13,4% του ΑΕΠ της για συντάξεις πράγμα που την κατατάσσει στην δεύτερη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο μέσος όρος των συνταξιοδοτικών δαπανών της ΕΕ είναι στο 10,1% του ΑΕΠ. Η χώρα μας έχει καταφέρει να κάνει σημαντική βελτίωση από το 17,8% που αντιστοιχούσε το ποσοστό για συντάξεις το 2015 και το 16% που αντιστοιχούσε το 2016.
Η χώρα μας επίσης δαπανά το 5,2% του ΑΕΠ της για την υγεία των πολιτών της υπολειπόμενη του μέσου όρου της ΕΕ που ανέρχεται στο 7%. Επίσης σημαντική απόκλιση από τον μέσο όρο καταγράφει και στις αμυντικές δαπάνες και βρίσκεται στην πρώτη θέση της ΕΕ με 2,5% του ΑΕΠ της να κατευθύνονται προς αυτές. Η παιδεία απορροφά μόνο το 3,9% του ΑΕΠ της χώρας όταν η Κύπρος δαπανά το 5,7% του ΑΕΠ της και ο μέσος όρος της ΕΕ βρίσκεται στο 4,6%
Τέλος η αδυναμία του Ελληνικού κράτους να περιορίσει και να εκλογικεύσει γενικές δαπάνες το ωθούν να καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό της τάξεως του 8,3% του ΑΕΠ ως γενικές δημόσιες δαπάνες. Ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος κυμαίνεται στο 5,8%.
Σε επόμενο άρθρο μας θα ασχοληθούμε με την κατανομή των δημοσίων δαπανών στις επιμέρους συνιστώσες τους όπου θα δούμε πως τα Ευρωπαϊκά κράτη δαπανούν τους φόρους που εισπράττουν από τους πολίτες τους και πως το πράττει αυτό η χώρα μας.
Οι εξειδικευμένοι Σύμβουλοι επιχειρήσεων της Financial Factor Consulting με την πολυετή εμπειρία τους βρίσκονται πάντα δίπλα στην Ελληνική επιχείρηση υποστηρίζοντας την σε όλα της τα σχέδια, ανεξαρτήτως μεγέθους, είτε αφορούν την καθημερινότητα της είτε την Στρατηγική της στόχευση.
Επιμέλεια Δονάτος Ι. Πετράτος
Financial Factor Consulting
Τμήμα Αναλύσεων