Σε συνέχεια της αναφορά μας για την υποστήριξη των επιχειρήσεων εν μέσω της πανδημίας, είδαμε στο προηγούμενο άρθρο μας πως μπορούν οι ίδιοι οι επιχειρηματίες να διαχειριστούν καλύτερα την κρίση. Σε αυτό το άρθρο θα δούμε τα εργαλεία που υπάρχουν διαθέσιμα για την αντιμετώπιση της κρίσης καθώς και τις ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής επιτροπής για το πακέτο βοήθειας.
Στις 15 Μαΐου ψηφίστηκε στο Ευρωκοινοβούλιο με 505 ψήφους υπέρ και 119 ψήφους κατά, η πρόταση του Ευρωκοινοβουλίου για αναπροσαρμογή του προϋπολογισμού της ΕΕ με σκοπό την διάθεση περισσότερων πόρων για την στήριξη κρατών.
Στις 27 Μαΐου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ την περίοδο 2021-2027 θα αυξηθεί κατά 1,1 τρις ευρώ που θα κατευθυνθούν στις χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση. Πέρα από την αύξηση του προϋπολογισμού η ΕΕ δημιουργεί άμεσα το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Recovery and Resilience Facility) το οποίο θα ενισχυθεί με 750 δις διαθέσιμα προς τις χώρες της ΕΕ. Τo σύνολο των παρεμβάσεων με αυτό το τρόπο θα ανέρθουν στα 1,85 τρις μέχρι το 2027.
Από τα 750 δις ευρώ διαθέσιμα του νέο ταμείου σύμφωνα με τις μέχρι τώρα ανακοινώσεις, τα 500 δις θα διατεθούν ως επιχορήγηση στα κράτη μέλη και τα 250 δις ως χαμηλότοκα δάνεια. Η εκτίμηση της ΕΕ είναι ότι για τα δάνεια το επιτόκιο θα είναι κοντά στις 30 μονάδες βάσεις δηλαδή στο 0,3%. Η διάρκεια των δανείων θα κυμαίνεται από 3 έως 30 έτη.
Η δέσμη μέτρων που θα ακολουθήσει η επιτροπή για την διάθεση των πόρων του ταμείου βασίζεται σε 3 πυλώνες:
• 1ος ΠΥΛΩΝΑΣ. Στήριξη των κρατών μελών για να ανακάμψουν, να ανασυνταχθούν και να βγουν από την κρίση πιο δυνατά. Με βάση τον 1ο πυλώνα θα διατεθούν κεφάλαια ύψος 560 δις για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις με στόχο την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα, μεταξύ άλλων, σε σχέση με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Θα διαθέτει μηχανισμό επιχορηγήσεων ύψους έως και 310 δισ. EUR και θα μπορεί να χορηγεί δάνεια ύψους έως και 250 δισ. EUR
• 2ος ΠΥΛΩΝΑΣ. Επανεκκίνηση της οικονομίας και συμβολή στην επανεκκίνηση των ιδιωτικών επενδύσεων. Εδώ περιλαμβάνεται ένα νέο Μέσο Στήριξης της Φερεγγυότητας, το οποίο θα κινητοποιεί ιδιωτικούς πόρους για την επείγουσα στήριξη του μετοχικού κεφαλαίου βιώσιμων ευρωπαϊκών εταιρειών από όλους τους οικονομικούς τομείς. Κινητοποιούνται πώροι 31 δις από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, κεφάλαια ύψους 75 δις στην Ευρωπαϊκή Τράπεζας Επενδύσεων με στόχο 300 δις εγγυήσεων. Επιπλέον άλλα 240 δις εγγυήσεων θα δοθούν από την αναβάθμιση του προγράμματος InvestEU και τέλος 150 δις εγγυήσεων για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.
• 3ος ΠΥΛΩΝΑΣ. Αξιοποίηση των διδαγμάτων από την κρίση και αντιμετώπιση των στρατηγικών προκλήσεων της Ευρώπης. Εδώ περιλαμβάνεται πρόγραμμα για την υγεία ύψους 9,4 δις, αύξηση των μέσων πολιτικής προστασίας 2 δις, ενίσχυση δράσεων για έρευνα και καινοτομία ύψους 94,4 δις, αύξηση Μηχανισμού Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας στα 86 δις.
Τα παραπάνω κονδύλια, πρωτοφανή για την ιστορία της Ευρώπης ως οικονομική βοήθεια, θα χρηματοδοτηθούν από δύο πηγές. Η πρώτη θα είναι η χρήση του ελευθέρου περιθωρίου δηλαδή η διαφορά των εσόδων της ΕΕ από τις δαπάνες της. Το περιθώριο αυτό θα ανέρθει στο 2% από 1,4% που είναι τώρα με αύξηση της χρηματοδότησης από τα κράτη μέλη. Φυσικά τα βόρεια κράτη που έχουν και τη μεγαλύτερη συνεισφορά στον Ευρωπαϊκό προϋπολογισμό θα επιβαρυνθούν περισσότερο.
Η δεύτερη πηγή είναι ο δανεισμός από τις αγορές.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως μία κρατική οντότητα θα εκδώσει ομόλογα υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης και θα αντλήσει χρήματα από τις αγορές για πρώτη φορά στην ιστορία της. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι οι αναμενόμενες εκδόσεις ομολόγων έχοντας ως εγγύηση το συνολικό ΑΕΠ των χωρών μελών που αγγίζει τα 18,8 τρις ευρώ, θα λάβουν την υψηλότερη βαθμίδα αξιολόγησης. Η αποπληρωμή των ομολόγων θα γίνει σε βάθος 30ετίας με δυνατότητα ανανέωσης τους σύμφωνα με τις τότε ανάγκες της ένωσης.
Η πρόταση της επιτροπής αναμένεται να συζητηθεί και να εγκριθεί στην επόμενη σύνοδο κορυφής. Εφόσον αποτελεί μέρος της πρότασης που είχαν υποβάλλει ο πρόεδρος Μακρόν και η καγκελάριος Μέρκελ, υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες ότι θα περάσει με τις ελάχιστες απώλειες. Φυσικά τα ‘φειδωλά’ κράτη, Ολλανδία, Αυστρία, Δανία και Σουηδία θα ζητήσουν εγγυήσεις ότι τα χρήματα θα διατεθούν για διαρθρωτικές αλλαγές αλλά εκτίμηση μας είναι ότι η πρόταση έχει σοβαρές πιθανότητες να περάσει ως έχει.
Στις παραπάνω αποφάσεις για χρηματοδότηση των κρατών θα πρέπει να προσθέσουμε και τα εργαλεία χρηματοδότησης που είχε ανακοινώσει τον Απρίλιο και ήδη είναι διαθέσιμα. Περιλάμβαναν το πρόγραμμα SURE ύψους 100 δις για την στήριξη της απασχόλησης, το πανευρωπαϊκό ταμείο εγγυήσεων ύψους 200 δις για την στήριξη των επιχειρήσεων και τα δάνεια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας ύψους 240 δις, σύνολο 540 δις. Εάν τα προσθέσουμε στα ανακοινωθέντα 1,8 τρις έχουμε το σύνολο της βοήθειας να ανέρχεται στα 2,34 τρις ευρώ.
Η χώρα μας εκτιμάται ότι μπορεί να λάβει 40 δις βοήθεια και από τα δύο πακέτα στήριξης, 7 με 8 δις από το πρώτο πακέτο και 32 δις ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας εκ των οποίον τα 22,5 δις θα είναι σε επιχορηγήσεις και τα υπόλοιπα μακροπρόθεσμα δάνεια. Το σύνολο της στήριξης αντιστοιχεί στο 23% του ΑΕΠ μας.
Στο επόμενο άρθρο μας θα αναφερθούμε πως αυτά τα εργαλεία μετουσιώνονται σε χρηματοδοτήσεις εντός της χώρας.
Οι εξειδικευμένοι Σύμβουλοι επιχειρήσεων της Financial Factor Consulting με την πολυετή εμπειρία τους βρίσκονται πάντα δίπλα στην Ελληνική επιχείρηση υποστηρίζοντας την σε όλα της τα σχέδια, ανεξαρτήτως μεγέθους, είτε αφορούν την καθημερινότητα της είτε την Στρατηγική της στόχευση.
Επιμέλεια Δονάτος Ι. Πετράτος
Financial Factor Consulting
Τμήμα Αναλύσεων