όπως επισημαίνεται στη 50σέλιδη μελέτη, ο κλάδος αποτελείται από 15.700 επιχειρήσεις οι οποίες καταγράφουν συνολικό κύκλο εργασιών 15,1 δισ. ευρώ, αποτελώντας τον μεγαλύτερο κλάδο μεταποίησης και εκπροσωπώντας το 30% των συνολικών εσόδων της μεταποίησης στην χώρα μας. Παράλληλα, διατηρεί 111 χιλιάδες θέσεις εργασίας, που αντιστοιχούν στο 36% του συνολικού εργατικού δυναμικού του μεταποιητικού κλάδου. Τα παραπάνω ποσοστά αποτελούν τα υψηλότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την οποία ο κλάδος Τ & Π αποτελεί το 10%-20% της συνολικής μεταποίησης.
Η Ελληνική βιομηχανία Τροφίμων και Ποτών παρουσιάζει ταυτόχρονα μεγάλη συγκέντρωση στην παραγωγή και μεγάλη κατάτμηση στον αριθμό επιχειρήσεων. Η πλειονότητα των εταιρειών, το 92% των 15.700, είναι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις, που απασχολούν λιγότερα από 10 άτομα. Ωστόσο, αυτές αντιπροσωπεύουν μόνο το 18% των συνολικών εσόδων, ήτοι 2,6 δις ευρώ από τα 15,1 δις ευρώ του κλάδου. Η επόμενη κατηγορία των επιχειρήσεων 10-50 ατόμων αποτελούν το 4% των συνολικών επιχειρήσεων και αντιπροσωπεύουν το 19% του ετήσιου κύκλου εργασιών. Τέλος οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις, που απασχολούν περισσότερους από 50 εργαζόμενους, αποτελούν μόνο το 1% των επιχειρήσεων στην χώρα μας με τα έσοδά τους τα τελευταία χρόνια να αντιπροσωπεύουν το 63% του συνολικού κύκλου εργασιών και να φθάνουν τα € 9,5 δισ. το 2015. Στην Ευρωπαϊκή αγορά η μέση αντίστοιχη επιχείρηση καταγράφει έσοδα που ξεπερνούν τα 60 εκατ. ευρώ και διαθέτει 200 εργαζόμενους.
Με βάση τα στοιχεία της μελέτης, κατά την διάρκεια της 7ετίας 2009-2016 ο κλάδος κατέγραφε μέση ετήσια αύξηση εσόδων ύψους +1,86%. Επιπλέον την τετραετία 2012-2015, οι μεγάλες εταιρείες με ετήσια έσοδα άνω των 10 δισ. ευρώ, διατήρησαν συμπαγή την παραγωγή τους, αύξησαν τα ετήσια έσοδά τους και την κερδοφορία τους κατά περίπου 2% με 3%, και υλοποίησαν λελογισμένες επενδύσεις, διατηρώντας το συνολικό χρέος τους σχετικά σταθερό.
Παρά το γεγονός ότι αποτελεί ένα δυνητικά εξωστρεφή κλάδο, η αξία των εξαγωγών όπως αναφέρει η μελέτη ανέρχεται στα 3,8 δις ευρώ ενώ των εισαγωγών στα 4,2 δις ευρώ δημιουργώντας ένα ετήσιο έλλειμμα της τάξεως των 400 εκατ. ευρώ. Η εξαγωγική δυναμική του κάδου χαρακτηρίζεται από δραστηριότητα «δύο ταχυτήτων» με έντονα εσωστρεφείς και εξωστρεφείς κλάδους.
Κατά την τελευταία 7ετία 2009-2016 η παραγωγή τροφίμων αυξήθηκε κατά 20% σε αναντιστοιχία με την πορεία της Ελληνικής οικονομίας με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος αυτής της παραγωγής να προωθηθεί σε χώρες του εξωτερικού. Αντίθετα η παραγωγή ποτών λόγω της επιβολής του εκτάκτου φόρου στην κατανάλωση καθώς και της αύξησης του ΦΠΑ από το 19% στο 24% κατέγραψε υποχώρηση που ανήρθε στο -9% με αποτέλεσμα να περιοριστεί και η εξαγωγική του δυναμική εφόσον μεσοσταθμικά η τιμή των προϊόντων αυξάνονταν κατά 3% σε ετήσια βάση.
Καθ’ όλη την διάρκεια της κρίσης ιδιαίτερα κατά τα έτη 2010-2016 τα έσοδα των εταιρειών Τροφίμων, αυξήθηκαν κατά 3,4% ετησίως. Την αντίστοιχη περίοδο τα έσοδα του κλάδου των Ποτών κατέγραφαν υποχώρηση με το 2015 και ιδιαίτερα το 2016 να ανακάμπτουν έχοντας ως αποτέλεσμα μια μεσοσταθμική ετήσια αύξηση 6ετίας στο 3,1% καταγράφοντας θετική δυναμική για το μέλλον.
Σε επόμενο άρθρο μας θα μελετήσουμε τις επιμέρους υποομάδες του κλάδου Τ&Π και θα αναφερθούμε στην ανταγωνιστικότητα των εταιρειών που απαρτίζουν τον κλάδο.
Οι εξειδικευμένοι Σύμβουλοι επιχειρήσεων της Financial Factor Consulting με την πολυετή εμπειρία τους βρίσκονται πάντα δίπλα στην Ελληνική επιχείρηση υποστηρίζοντας την σε όλα της τα σχέδια, ανεξαρτήτως μεγέθους, είτε αφορούν την καθημερινότητα της είτε την Στρατηγική της στόχευση.
Επιμέλεια Δονάτος Ι. Πετράτος
Financial Factor Consulting
Τμήμα Αναλύσεων